نگران بود و تا خود صبح خوابش نبرد. مدارک و وسایلش را در یک ساک دستی کوچک جمع کرده بود و فردا به بهانه دانشگاه از خانه بیرون می‌رفت. فقط خودش می‌دانست که امشب آخرین شب حضورش در خانه است ولی نمی‌دانست فردا شب و شبهای بعدترش چه چیزی در انتظارش خواهد بود.

    ***

برخی به اشتباه فکر می‌کنند وقتی یک دختر از خانه فرار می‌کند، دودش فقط در چشم خود و نهایتا خانواده‌اش خواهد رفت ولی واقعیت این است که ما با یک معضل اجتماعی روبرو هستیم که علاوه بر خود فرد و خانواده، جامعه را نیز درگیر خواهد کرد؛ باعث افزایش جرم و جنایت در جامعه شده و امنیت و سلامت اجتماعی را به خطر خواهد انداخت.

اما واقعا چه چیزی باعث می‌شود که یک دختر نوجوان یا جوان به چنین کاری تن داده و به سوی آینده‌ای نامعلوم حرکت کند!؟ آیا در خانه شرایط سخت و محدودی داشته، تحت فشارهای مختلف روحی، روانی، عاطفی و جسمی بوده، احساس نفرت یا ناامنی می‌کرده و بنابراین محیط خارج از خانه را محیطی بسیار مناسب‌تر و آرامتری تصور کرده که در آن با دستیابی به آزادی و استقلال دلخواه خود در جنبه‌های مختلف به بسیاری از آرزوهای دور و دراز خود خواهد رسید!؟

بیشتر این دختران بعد از فرار در دام عشق‌های دروغین، باندها و خانه‌های فساد و قاچاقچیان مواد مخدر و غیره می‌افتند و متاسفانه به خاطر نگاه منفی خانواده و جامعه، امکان بازگشت نداشته و هر روز بیشتر از روز قبل در منجلابی که به دست خود درست‌ کرده‌اند، فرو خواهند رفت.

انگیزه هاى فرار

در یک بررسی دقیق‌تر به این نتیجه می‌رسیم که هر چند انگیزه افراد فرارى بر حسب جنس، سن، تحصیلات و محیط زندگى متفاوت است اما انگیزه‌هاى زیر بین همگان عمومیت دارد    :

الف. اثبات وجود و جلب توجه اطرافیان و اجبار آنها براى اجراى تمایلات و خواسته‌هاى خویش؛

ب. رهایى از هنجارها، فشارها، تحمیل‌ها، قید و بندها، خشونت‌ها و آزارهاى خانواده و کسب آزادى عمل در رفتارهاى فردى و اجتماعى؛

ج. لجاجت با خانواده، سلب آرامش و ایجاد بدنامى یا مشکل براى آنان به جهت عدم تعلق و دلبستگى به خانواده؛

د. تحت فشار قرار دادن دیگران براى تحقق خواسته‌هاى خود در خصوص زندگى آینده و موقعیت بهتر اقتصادى

عوامل فرار دختران

عوامل فرار دختران را در سه دسته کلی می‌توان بررسی کرد:

‌الف. عوامل معطوف به شخصیت: این دسته از عوامل معطوف به عدم تعادل شخصیتى و اختلال در سلوک و رفتار است؛ مانند: شخصیت‌هاى ضد اجتماعی، شخصیت‌هاى خودشیفته، شخصیت برونگرا، شخصیت هیستر یونیک (نمایشى)، فقدان اعتماد به نفس، احساس عدم جذابیت، افسردگى شدید و...

ب. عوامل فردى؛ مانند: آرزوهاى بلند، فرار به عنوان یک کار تفننى، مشکلات تحصیلى و میل به استقلال طلبى، زیاده طلبى یا روحیه فاسد داشتن و...  

ج. عوامل اجتماعى؛ مانند: اعتیاد به مواد مخدر، خشونت خانوادگى، فقر و مشکلات معیشتى، آشفتگى کانون خانواده، فقر فرهنگى، مصاحبت با دوستان ناباب، فریب دختران از راههاى مختلف مثل وعده دستیابى به شغل پر درآمد و مناسب در کشورهاى خارج، قول ازدواج، فرزند خواندگى، وعده نگهدارى و حمایت از دختران فرارى، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعىو... 

پیامدهاى فرار دختران

گفته شد فرار دختران علاوه بر خود فرد، خانواده و جامعه را نیز دچار آسیب‌های جبران‌ ناپذیری خواهد کرد. پیامدهای فردی از آنجا ناشی می‌شود که دختران فراری برای امرار معاش و داشتن سرپناه حاضر به انجام هر کاری از جمله سرقت، تکدی‌گری، توزیع مواد مخدر، روسپیگری و ارتکاب انواع جرایم می‌شوند. 

از طرف دیگر فرار دختران بزرگ‌ترین لطمه و ضربه براى حیثیت و شرافت خانوادگى فرد بوده و حتی اگر خانواده نقش اصلی در ایجاد انگیزه فرار داشته باشد، پذیرش دوباره فرد از طرف خانواده تقریبا غیرممکن است.

از نظر اجتماعی نیز فرار دختران باعث افزایش نرخ مفاسد اجتماعى، تهدید بهداشت اخلاقى و روانى جامعه و تحمیل هزینه‌هاى اجتماعى خواهد شد.

چه باید کرد!؟

برای حل این معضل لازم است بیش از پیش به نهاد خانواده و رفع مشکلات مختلف تربیتی، اقتصادی و فرهنگی آن توجه شود. همچنین آموزش و پرورش از طریق تهیه بروشور و فیلم‌های آموزشی، ارتباط موثر با والدین، ارائه مشاوره و غیره می‌تواند نقش بسیار موثری در این زمینه داشته باشد.

* برای مطالعه بیشتر:

مجله کتاب زنان، ش 15، ص 67-61    .

مجله ایران جوان، ش 149، ص 4    .

مجله ایران دخت، ش 17، ص 10-22

مجله زن روز، ش 1773، ص 14    .

مجله غرب در آیینه فرهنگ، دى 1380    .

 

منتشر شده در ماهنامه الکترونیکی بانوی برتر

 

 

نوشته شده در پنج شنبه 93/2/4ساعت 11:53 عصر توسط ریحانه همدانی(رها) نظرات ( ) |